Ավետիք Իսահակյան.Աբու-Լալա Մահարի
Ավետիք Իսահակյան
Ավետիք Իսահակյանը ծնվել է 1875 թ. հոկտեմբերի
7-ին Ալեքսանդրապոլ
գավառի Ղազարապատ գյուղում,
որն այժմ կրում է բանաստեղծի անունը՝ Իսահակյան։Քաղաքական գործունեությանը
զուգընթաց վաղ երիտասարդական տարիներից զբաղվել է նաև գրականությամբ։ 1895 թվականին վերադառնալով Լայպցիգից՝
ընդգրկվել է նորաստեղծ ՀՅԴ կուսակցության Ալեքսանդրապոլիկոմիտեի
մեջ, 1896 թ. ձերբակալվել է
և մեկ տարի արգելափակվել Երևանի բերդում։ Նա մահացել է 1957
թվականի հոկտեմբերի 17-ին:
Աբու-Լալա Մահարի, Ավետիք
Իսահակյանի ստեղծագործություն։
Գրվել է 1909-1910 թվականներին։ Պոեմը կազմված է տաղաչափության
հատուկ օրենքներով՝ երկուական տողերով՝ յուրաքանչյուրը՝ քսանական վանկ։ Պոեմի
գլխավոր հերոսը կրողն է անհատի ողբերգության, համամարդկային ցավի ու տառապանքի։
Աբու-Լալա Մահարին քնարական պոեմ է։ Հիմնված է արաբ բանաստեղծ Աբու
ալ-Ալա ալ-Մաարրիի կերպարի վրա։
Սյուժե
Նախերգանքում պատմվում է Մահարիի մասին,
թե ինչպես նա գիշերով գաղտնի հեռացել է Բաղդադից: Առաջին սուրահում Մահարին, հոգնած և զզված
ամբողջ աշխարհից և հայրական տանից, այլևս չէր ուզում վերդառանալ այնտեղ: Նա ատում
է այն, ինչ որ առաջ սիրել է և նրա համար ավելի լավ է դառնալ գիշատիչների բաժին, և
վերջին անգամ Մահարին գարշանքով նայում է Բաղադադին և հեռանում:
Երկրորդ սուրահում բանաստեղծն անիծում է կնոջը
և կնոջ սերը՝ «Խարխուլ մակույկով հանձնվիր ծովին, քան թե հավատա կնոջ երդումին»:
Նա նաև դժգոհում է հորից, ասելով՝ «Իմ հայրն իմ դեմ մեղանչեց, սակայն չմեղանչեցի
ես ոչ ոքի հանդեպ»: Նա ետ չէր նայում և չէր ափսոսում թողածի համար:
Երրորդ սուրահում Մահարին աշխարհը նմանեցնում է
մի հեքիաթի, իսկ մարդիկ չէին հասկանում այդ հեքիաթը:
Չորրորդ սուրահում Մահարին բողոքում է
բարեկամներից, ընկերներիվ և ասում, որ մարդկանց մոտ պետք է աչալուրջ լինել, որ
չհոշոտեն քեզ. «Եվ ինչ է փառքը-այսօր քեզ մարդիկ եղջյուրներից վեր կբարձրացնեն,
վաղը նույն մարդիկ սմբակների տակ ճմլելու համար քեզ վար կնետեն»
Հինգերորդ սուրահում Մահարին նզովում է փառքը,
գանձը, իշխանությունը,օրենքը և փախչում է նրանցից:
Վեցերորդ սուրահում բանաստեղծը փնովում է
մարդկանց և պատռում նրանց դիմակները՝ «Աղքատության մեջ՝ քծնի, վաճառվող,
թշվառության մեջ՝ վախկոտ, դավաճան: Հարստության մեջ՝ լկտի, չարախինդ և վրիժառու,
ամբարտավան»:
Յոթերորդ սուրահում Մահարին հասնումէ մի ժայռի
կատարի և նայում աշխարհին ու արևին և ասում, որ արևն է արդեն նրա մայրը, միակ
սուրբը և աշխարհից ու մարդկանցից կարևորը:
Գիրքը այստեղ
Comments
Post a Comment